Świetnie, że świeci słońce i że mamy piękną, złotą jesień!
SEN – niedobór i słabej jakości sen obniża naturalną odporność, w tym zmniejsza aktywność komórek NK (natural killers). Spadek odporności zauważa się już przy śnie poniżej 7h na dobę. Za optymalną ilość snu uznaje się 7-9h, a jeśli jakość Twojego snu jest niezbyt dobra – poszukaj przyczyny Co więcej, jeśli już dopadła Cię infekcja – pozostań w domu i dużo śpij. Dobry sen skraca czas trwania infekcji (!).WITAMINA D3 – niedobór witaminy D3 zakłóca sprawność działania układu odpornościowego. Niski poziom witaminy D może być związany z częstymi infekcjami. Przynajmniej raz w roku oznacz poziom wit. D z krwi (25(OH)D3) i nie zapominaj o codziennym przyjmowaniu witaminy.PAPIEROSY – ekspozycja na dym papierosowy zwiększa podatność na infekcje. W badaniu zauważono, że dzieje się to poprzez zakłócanie wydzielania peptydów przeciwdrobnoustrojowych już w nabłonku nosa. Najprościej byłoby napisać – nie pal. Jednak palenie to często nałóg, ale można z nim walczyć! Jeśli natomiast jesteś biernym palaczem – unikaj dymu papierosowego, kiedy tylko możesz.KCAL W DIECIE I AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA – diety niedoborowe w energię w połączeniu z wysokim poziomem aktywności fizycznej to prosta droga do zwiększenia podatności na infekcje. Jeśli dużo trenujesz – mocno zadbaj o optymalną, nie niską podaż kilokalorii.STRES – Kiedy jesteśmy zestresowani, zdolność układu odpornościowego do zwalczania patogenów jest zmniejszona. Unikaj stresu i naucz się reagować na takie sytuacje. Sięgnięcie po papierosa w celu rozładowania napięcia nie pomoże Twojej odporności (patrz punkt 3.).RUCH – niskiej lub średniej intensywności ruch działa zbawiennie na odporność. Czy wiesz, że regularne ćwiczenia są bezpośrednio związane ze zmniejszoną śmiertelnością z powodu zapalenia płuc i grypy?NAWODNIENIE – regularnie nawadniaj się wodą (nie sokami, nie herbatą z miodem). Gdy już dopadnie infekcja i temperatura ciała podwyższa się, zwiększa się potliwość, a tym samym wydalanie płynów. Nie pij jednak horrendalnych ilości wody (Ile to? Zależy to m.in. od masy ciała). Spekuluje się, że w niektórych infekcjach na skutek działania samego patogenu i hormonu atydiuretycznego może dochodzić do zaburzeń układu moczowego i tym samym może skutkować to obrzękiem mózgu. doi: 10.3389/fpsyt.2015.00185
doi: 10.1136/bjsm.2009.062497
W poprzednim poście wymieniłam podobne objawy endometriozy i zespołu jelita nadwrażliwego. Endometriozie może towarzyszyć zespół jelita nadwrażliwego, ale i endometriozę można pomylić z zespołem jelita nadwrażliwego. Błędna diagnoza nie jest wcale taka rzadka. Czasem okazuje się, że przyczyną objawów ze strony przewodu pokarmowego nie są zaburzenia ze strony jelit, a właśnie endometrioza.
To, co może być charakterystyczne dla endometriozy, a niekoniecznie dla IBS, to:
📍obfite miesiączki,
📍bolesne miesiączki,
📍bóle brzucha, śródbrzusza i podbrzusza, które nie znikają po zażywaniu standardowych leków rozkurczowych czy też przeciwbólowych, takie bóle mogą być ostre i przewlekłe nawet przez cały cykl miesiączkowy; bóle te czasem zmuszają do korzystania z pomocy doraźnej i podawania leków przeciwbólowych dożylnie,
📍bóle kręgosłupa i bóle kończyn dolnych przed miesiączką i w trakcie miesiączki,
📍niepłodność, problemy z zajściem w ciążę, zaburzenia miesiączkowania,
📍bóle podczas stosunku (bóle przy wybranych pozycjach lub nawet w każdej pozycji),
📍ostre, przenikające, ale i łagodne bóle, pieczenie, dyskomfort podczas oddawania moczu,
📍krwiomocz,
📍bóle podczas badania ginekologicznego.
Problem z diagnostyką endometriozy jest bardzo duży. Ignorowanie zgłaszanych objawów przez pacjentkę nie jest rzadkie. Z kolei ultrasonografia (USG) w przypadku diagnozowania endometriozy jest czuła na poziomie 25-30% [1]. To niewiele… Złotym standardem jest wynik badania histopatologicznego pobranego materiału w trakcie laparoskopii, ale zanim rzeczywiście pacjentka zostanie skierowana na laparoskopie mija sporo czasu.
➡️W jednej z pracy przeczytałam, że “niedbale przeprowadzone badanie jest jedną z częstszych przyczyn opóźnienia ustalenia właściwego rozpoznania” [1].
➡️Wiedz, że ból podczas stosunku, silne bóle w trakcie miesiączki nie są czymś, na co musisz się zgadzać i zaakceptować. Szukaj pomocy, bo zdarza się, że objawy endometriozy wraz z wiekiem przybierają na sile.
[1] Najczęstsze błędy w diagnostyce i leczeniu endometriozy, E. Barcz, WUM, 2016
Źródło zdjęcia: controlcramps.com
Dlaczego endometriozę można pomylić z zespołem jelita nadwrażliwego?🤔
Wśród powodów znajdziemy przede wszystkim podobne objawy chorób. Skupmy się dzisiaj na wspólnych kropkach, które często prowadzą do błędnej diagnozy.
Cechami wspólnymi IBS i endometriozy mogą być:
📍wzdęcia,
📍bóle brzucha,
📍zaparcia,
📍biegunki,
📍wymioty,
📍uczucie pełności,
📍bóle brzucha,
📍nasilenie objawów żołądkowo-jelitowych przed i w trakcie miesiączki,
📍nadwrażliwość trzewna,
📍spersonalizowana zmiana żywienia przynosi redukcję objawów,
📍stres nasila objawy żołądkowo-jelitowe,
📍przewlekłe zmęczenie.
To nie jest zamknięty “katalog” powiązanych objawów obu chorób. Każdy IBS i każda endometrioza może być różna, o specyficznych cechach. Możesz mieć endometriozę i IBS o zupełnie innych objawach.
Zdarza się, że IBS występuje razem z endometriozą i tak naprawdę zajęcie się jedną chorobą może nie przynosić zadowalającej poprawy. Wówczas warto zastanowić się, czy przyczyna może leżeć gdzieś indziej, a na pewno warto poznać różnice pomiędzy endometriozą i IBS – o tym napiszę w kolejnym wpisie.
Źródło zdjęcia: cancer.org
Endometriozę definiuje się jako “występowanie błony śluzowej trzonu macicy poza jej naturalnym umiejscowieniem[1].”
(źródło zdjęcia: https://www.health.com/condition/endometriosis/endometriosis-pain-graphic-photos )
📍Endometrioza występuje aż u 6-15% kobiet w wieku młodocianym, rozrodczym i po menopauzie. Jeśli u kobiety występuje niepłodność, szansa na obecność endometriozy wzrasta nawet do 50%.
📍Wiecie, że objawy endometriozy i zespołu jelita drażliwego mogą być bardzo, ale to bardzo podobne?
📍Objawami obu chorób mogą być np. bóle brzucha, wzdęcia, gazy, zaparcia, biegunki, bolesne wypróżnienia. Jeśli objawy są podobne, to można się domyślić, ile kobiet jest źle zdiagnozowanych lub stosuje się metody leczenia zupełnie nie trafiające w przyczynę choroby.
📍U kobiet ze zdiagnozowanym IBS zaleca się wykluczyć występowanie endometriozy.
Zaleca. To teraz pytanie do Was, moje drogie Panie z IBS, która z Was o tym słyszała i zostały podjęte kroki, aby wykluczyć endometriozę?
📍Nie chcę nikogo tutaj osądzać, bo nie mam do tego prawa, jednak w trakcie konsultacji i współprac już troszkę zdążyłam usłyszeć. Na wizycie u ginekologa po zgłoszeniu bólu brzucha otrzymuje się zalecenia – tabletki rozkurczowe. Gdy kobiety zgłaszają ból w czasie stosunku – zaleca się stosowanie lubrykantów lub słyszy się “taka Pani uroda” lub “po urodzeniu dziecka ten ból minie”. Zgłaszacie mi, że bardzo trudno znaleźć ginekologa, który wystarczająco pochyli się nad ew. tematem endometriozy przy występowaniu IBS. W tym momencie dopada mnie bezradność…
📍Pamiętajcie, drogie Panie – ból nie jest “taką Twoją urodą”. Być może za tym bólem stoi zupełnie coś poważnego, co może wpłynąć na Twoje życie w przyszłości. Jeśli masz taką możliwość – drąż temat.
[1] Ginekol Pol. 2012, 83, 871-876
PCOS to zaburzenie występujące u kobiet w wieku rozrodczym, a przyczyny występowania są złożone. Tak naprawdę to kolejna jednostka, na którą ma wpływ wiele czynników – od środowiska, po styl życia, geny, współwystępowanie chorób i wiele innych.
📍Czy istnieje jakiś związek pomiędzy PCOS a IBS?
Okazuje się, że może!
(źródło grafiki: health.clevelandclinic.org)
📍W badaniu z udziałem 36 kobiet z PCOS, aż 42% z nich zgłaszało występowanie IBS. Co ciekawe, zauważono, że uczestniczki badania z PCOS i IBS miały statystycznie wyższe BMI i wyższy poziom tkanki tłuszczowej w porównaniu do kobiet z PCOS bez IBS [1].
📍Spójrzmy na inną interwencję.
W 2020 roku przebadano 201 kobiet z PCOS. Prawie 30% z nich doświadczało objawów IBS. Zauważono również, że dominującym typem IBS u kobiet z PCOS był zespół jelita drażliwego o typie zaparciowym (IBS-C).
📍Wcześniejsze badania wykazały, że u kobiet z PCOS częściej diagnozowano zaburzenia psychiczne, w tym depresję, lęki, a także gorsze radzenie sobie ze stresem w porównaniu do kobiet bez PCOS. Zauważono, że u pacjentek z wyższym stosunkiem LH/FSH można przewidywać występowanie zespołu jelita drażliwego. Zwiększony poziom odczuwanego lęku, ekspozycja na stres może prowadzić do zwiększenia wrażliwości osi stresu (podwzgórze–przysadka–nadnercza) oraz poziomu LH, a w konsekwencji do częstszego występowania IBS u tych pacjentek. W takich przypadkach stosowanie leków, które poprawiają stosunek LH/FSH (zmniejszając LH) może przynieść poprawę zmniejszając przewlekły ból brzucha u pacjentem z zespołem policystycznych jajników [2].
📍Zarówno w PCOS jak i IBS kluczowa jest między innymi dieta, ale z racji specyfiki obu jednostek najlepiej sprawdza się zindywidualizowane podejście do żywienia.
[1] doi: 10.1007/s10620-009-0890-5
[2] doi: 10.1186/s12955-020-01428-7
Witamina D.
To już czas, by o niej nie tylko pomyśleć, ale i włączyć do stałej suplementacji (o ile już tego nie robisz).
Przedstawię dzisiaj kilka ważnych informacji na temat witaminy D.
Objawy niedoboru witaminy D
Diagnostyka niedoboru witaminy D powinna odbywać się zawsze na podstawie badań krwi z tego względu, że poniższe symptomy mogą wynikać z zupełnie innej przyczyny. Niemniej jednak jest to dobry punkt wyjścia, który warto sprawdzić:
- częste zachorowania, przeziębienia, infekcje,
- wolne gojenie się ran, opóźniona rekonwalescencja,
- utrata gęstości mineralnej kości, osłabienie kości i zębów
- chroniczny ból pleców, stawów, kończyn dolnych
- stany depresyjne, apatia.
Czy można zastąpić suplementację spożywaniem produktów bogatych w witaminę D3?
Zdaję sobie sprawę, że są osoby unikające suplementacji z pewnych przekonań. Do tego trzeba dodać, że nie kazdy spożywa produkty bogate w witaminę D. Czy można zatem dostarczyć pożądaną ilość z żywności?
Teoretycznie byłoby to możliwe, gdyby spożycie produktów bogatych w witaminę D było bardzo wysokie.
Niestety tak nie jest i analiza w naszym kraju wykazała, że istnieje niewystarczające spożycie produktów bogatych w witaminę D3.
W normach populacji Polski możemy wyczytać: “szacuje się, iż z diety pochodzi od 100-200 IU/dobę witaminy D, co stanowi 10-20% dziennego zapotrzebowania”. To oznacza, że suplementacja jest konieczna, ponieważ to, co spożywamy nie wystarczy by pokryć dzienne zapotrzebowania.
Jak suplementować witaminę D3?
Dla jednych oczywiste, dla drugich niekoniecznie, dlatego krótkie przypomnienie jak należy przyjmować witaminę D.
Witamina D jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach, a jej wchłanianie zależy od zdolności jelit do wchłaniania tłuszczów z diety. Osoby, które mają zmniejszoną zdolność do wchłaniania tłuszczu z diety, mogą wymagać wyższej suplementacji witaminy D. Złe wchłanianie tłuszczu wiąże się z wieloma chorobami, w tym z niektórymi postaciami chorób wątroby, mukowiscydozy, celiakii i choroby Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego w stanach zapalnych. O dawce wówczas decyduje lekarz.
Witamina D jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach, co oznacza, że nie rozpuszcza się w wodzie i najlepiej wchłania się do krwioobiegu z posiłkiem zawiarającym tłuszcz.
Nie ma oficjalnych zaleceń, ile tłuszczu powinien zawierać posiłek tak, by zwiększyć maksymalnie wchłanianie witaminy D. Natomiast pewne jest, że posiłek beztłuszczowy np. skyr + owoce nie sprzyja wchłanianiu. W tym przypadku warto dodać orzechy i już mamy idealny posiłek dla dobrej biodostępności witaminy.
Jakie dawki są dla Ciebie odpowiednie, ile suplementować witaminy D3 w zależności od wieku i nie tylko?
Zerknij do zestawienia, które powie Tobie prawie wszystko. Wyjątkiem od niżej wymieniowych dawek są skrajne niedobory, tj. bardzo niski poziom witaminy D3, zdiagnozowane na podstawie badania 25(OH)D3. Wówczas dawkowanie ustala się indywidualnie z lekarzem lub dietetetykiem.
Źródła:
Bener, Abdulbari, and Najah M. Saleh. “Low vitamin D, and bone mineral density with depressive symptoms burden in menopausal and postmenopausal women.” Journal of mid-life health 6, no. 3 (2015): 108.
Jones AN, Hansen KE. Recognizing the musculoskeletal manifestations of vitamin D deficiency. J Musculoskelet Med. 2009;26(10):389-396.
Normy żywienia dla populacji Polski, M. Jarosz, 2017r.
Spedding S. Vitamin D and depression: a systematic review and meta-analysis comparing studies with and without biological flaws. Nutrients. 2014;6(4):1501-18. Published 2014 Apr 11. doi:10.3390/nu6041501
Jest godzina trzynasta lub czternasta, a Ty zamiast skupiać się na pracy ziewasz co chwilę i marzysz o drzemce. Żeby pobudzić się sięgasz po mocną kawę, energetyki, batonika z orzechami, czekoladę albo ciastka, które według producenta mają uwalniać energię stopniowo, ale i ożywić do działania natychmiast. Po pół godziny jeszcze czujesz się lepiej, ale za chwilę sytuacja się powtarza i zastanawiasz się jak przetrwasz w pracy do tej 16-tej, 17-stej.
Dzisiaj skupię się na najczęściej występujących czynnikach i błędach żywieniowo-treningowych, przez które tracimy energię w godzinach popołudniowych.
Postanowiłam wypisać wybrane różnice między grypą a COVID-19 na podstawie opracowanych już źródeł. Zaznaczam od razu, że panika nie pomaga w niczym, ale czujność i stosowanie zaleceń wydawanych przez Państwo czy WHO jest obowiązkowe, a ci, którzy totalnie olewają temat…przepraszam, że to napiszę, ale jest to ignorancja, niebezpieczna ignorancja.
Zaawansowane produkty glikacji białek (AGE = advanced glycation end products) to takie związki powstające w procesie przetwarzania żywności, a także substancje, które nasz organizm potrafi wytworzyć. Związki te są wynikiem reakcji białek z cukrami. Zdrowy organizm potrafi je usunąć niemalże w każdym prypadku, organizm z jednostkami chorobowymi niestety będzie miał trudności. AGE najczęściej są skutkiem diety bogatej w przetworzone węglowodany w dużych ilościach w połączeniu z białkiem.
Czy należy się bać tych związków?
Zdrowie mamy tylko jedno, dlatego w ramach profilaktyki zachęcam do wykonania badań, z których mogę zidentyfikować niedobory żywieniowe, a w razie istotnych nieprawidłowości zalecić wizytę u wskazanego lekarza. Badania nie są obowiązkowe do podjęcia współpracy, ale warto je wykonać min. raz w roku.
Jakie badania krwi warto wykonać?