(źródło zdjęcia: topdoctors.co.uk/)
Wiesz, że cechy osobowości, wzorce emocjonalne i sposoby reagowania na dane sytuacje mogą wywoływać niepożądane objawy ze strony przewodu pokarmowego takie jak: ból brzucha, wzdęcia, gazy, biegunkę, a nawet zaparcia?👩
Za ten związek odpowiada oś jelita-mózg, która jest kluczowa w przebiegu szczególnie zespołu jelita nadwrażliwego, ale i chorób zapalnych jelit, SIBO, refluksu.
Nasza podatność na stresory, kiepskie radzenie sobie ze stresem i negatywne emocje, ciągła styczność z traumami, przebywanie w toksycznym środowisku wpływają na postrzeganie bólu, wyniki krwi i tak naprawdę na całe zdrowie.
Złość, lęk i depresja są silnie związane z nadwrażliwością trzewną i bólową. W towarzystwie negatywnych emocji odczucia trzewne wydają się być bardziej zauważalne i zgłaszane jako bardziej uciążliwe i bolesne.
Pobudzenie emocjonalne może zwiększyć ruchliwość okrężnicy i tym samym wywołać biegunkę.
Badania wykazały, że złość istotnie zwiększyła ruchliwość okrężnicy u pacjentów z IBS, podczas gdy tłumienie gniewu wiązało się z przedłużonym opróżnianiem żołądka i opóźnionym tranzytem jelitowym, w konsekwencji doprowadzając do zaparcia.
Zauważono również, że negatywne emocje mogą potęgować stany zapalne w organizmie poprzez zachwianie równowagi cytokin z dominacją tych prozapalnych.
Zauważam u swoich pacjentów z IBS, chorobami zapalnymi jelit, refluksem, że jedząc te same posiłki objawy żołądkowo-jelitowe są zmienne, dlatego dieta to nie jedyny obszar jakim trzeba się zająć chcąc poprawić komfort życia i zredukować objawy.
Jeśli zauważasz, że te same posiłki różnie wpływają na trawienie to koniecznie zwróć uwagę jakie emocje towarzyszą Ci na co dzień.
Zacznij od nazywania tych emocji.
Już na tym etapie zauważysz, jakie jest to trudne zadanie, ale to punkt wyjścia do opracowania planu zmniejszania objawów.
Może się okazać, że wcale nie musisz tak skrupulatnie koncentrować się na doborze produktów spożywczych, a warto zwrócić uwagę na emocje.
BEZ Troski o dietę NIEWIELE SIĘ ZMIENIDIETA TO NIE WSZYSTKOWPROWADŹ RUTYNĘ DLA SNUZASTANÓW SIĘ, jak radzisz sobie ze stresemROZWAŻ POMOC SPECJALISTYDOI: 10.3748/wjg.v22.i28.6402
(źródło zdjęcia: ibsguthealthclinic.co.uk)
Przed Tobą 5 prostych i zarazem bezpiecznych sposobów na doraźne i nie tylko zmniejszenie uczucia pełności i wzdęć. Mogą również pomóc przy bólu brzucha czy innych objawach dysfunkcji trawienia. Sama z nich korzystam, gdy nie dogaduję się z jelitami albo mam słabszy dzień i zwykle przynoszą bardzo szybko ulgę.
- weź ciepły prysznic/kąpiel
- wyjdź na 15-minutowy spacer
- wypij ciepłą herbatę z rumianku/mięty
- wykonaj 20 głębokich oddechów
- wykonaj 15-minutową jogę/rozciąganie.
Jeśli jednak cierpisz na przewlekłe uczucie pełności, jesteś wzdęty po większości posiłków, a nawet na czczo to szukaj przyczyny! Te sposoby nie rozwiążą problemu wzdęć i uczucia pełności na zawsze, ale mogą być pomocne w trakcie pracy nad poprawą pracy przewodu pokarmowego.
Proste czynności mogą zdziałać cuda.
Na krótki spacer możesz wyjść nawet w trakcie przerwy w pracy, kąpiel i prysznic sprawdzą się jako domowe sposoby, herbatę możesz wypić o każdej porze dnia, oddechy wykonać gdziekolwiek jesteś, a pomysły na jogę czy rozciąganie znajdziesz na youtube. Działaj!
*U niektórych osób herbata miętowa może pogarszać objawy ze strony żołądka.
(źródło zdjęcia: kandulski.pl)
Zupełnie zrozumiałe jest to, że każdemu zdarzy się czasem zjeść za dużo. Sprzyjają temu wszelkie święta, wydarzenia związane z żywnością jak np. Tłusty Czwartek, Dzień Świętego Marcina i Rogale Świętomarcińskie, urodziny, imieniny, rodzinne uroczystości, na których nie brakuje jedzenia.Kompulsywne objadanie się, bulimia oraz inne zaburzeniaPrzejedzenie może skutkować wzdęciami nawet przez kolejne dni.Kiedy będzie “za dużo” na talerzu, co może spowodować wzdęcia?Ale jak sobie odmówić kolejnej porcji posiłku?Regularne przejadanie się może doprowadzić do zmian
Sporadyczne,raz w tygodniu,codziennealbo po każdym posiłku, a nawet na czczo.nadmiar soli (sodu) w diecie – wciąż bada się, w jaki sposób nadmiar sodu może powodować wzdęcia. Na ten moment podejrzewa się, że nadmiar sodu może negatywnie wpływać na ilość kwasu solnego w żołądku oraz mikrobiom jelitowy,choroby i zaburzenia pracy tarczycy – niedoczynność tarczycy, choroba Hashimoto, nadczynność tarczycy, choroba Gravesa-Basedowa, a także rak tarczycy może wiązać się z zaburzeniami motoryki przewodu pokarmowego,niska dostępność energii, diety niskokaloryczne – diety ze zbyt dużym deficytem energetycznym, głodówki, posty owocowo-warzywne o niskiej kaloryczności mogą prowadzić do zaburzeń pracy przewodu pokarmowego,zielona herbata, herbaty owocowe, ziołowe, czarne, naturalne i aromatyzowane – intensywne napary oraz sztuczne aromaty w herbacie mogą być przyczyną zaburzeń żołądkowo-jelitowych,dieta wysokotłuszczowa, dieta z wyższym udziałem tłuszczu np. low-carb – pacjenci z zaburzeniami czynnościowymi przewodu pokarmowego mogą odczuwać wzdęcia po zjedzonym posiłku obfitym w tłuszcz i/lub stosując dietę o wyższym udziale tłuszczu.
ilość wypijanych płynów – odwodnienie już na poziomie 1-2% może potęgować bóle głowy,ilość spożywanych kilokalorii – strach przed jedzeniem to nierzadkie emocje u pacjenta z IBS, z kolei niska podaż kilokalorii może doprowadzić do niedoborów i zaburzenia równowagi elektrolitowej, indeks i ładunek glikemiczny posiłków oraz zaburzenia w obrębie gospodarki cukrowej – zbadaj glukozę i insulinę na czczo przy okazji kolejnych badań,reakcję na gluten – wielu pacjentów z IBS nie wie, że może jednocześnie cierpieć na celiakię lub nieceliakalną nadwrażliwość na gluten,histaminę w diecie – jej nietolerancja jest jedną z przyczyn potęgowania objawów choroby, a jednym z objawów pozajelitowych mogą być właśnie bóle głowy,napięcia w obrębie szyi, karku, pleców – już nawet jedna wizyta u fizjoterapeuty może pomóc Ci złagodzić bóle głowy; dodatkowo koniecznie porusz temat IBS – terapia wisceralna z kolei może pomóc złagodzić bóle brzucha i inne dolegliwości trawienne.
(źródło zdjęcia: epomedicine.com)
O tym wszystkim mówią kryteria rzymskie, wśród których znajdziemy informację, że:
2) grudkowaty lub twardy stolec (w skali bristolskiej jest to typ 1–2) w przynajmniej 25% defekacji
3) uczucie niepełnego wypróżnienia podczas przynajmniej 25% defekacji
4) uczucie przeszkody w odbycie lub odbytnicy podczas przynajmniej 25% defekacji
5) konieczność ręcznego wspomagania wypróżnienia (ręczna ewakuacja stolca, unoszenie dna miednicy) podczas przynajmniej 25% defekacji
6) mniej niż 3 samoistne wypróżnienia tygodniowo.
Ponadto rzadko występują luźne stolce (bez użycia leków przeczyszczających) i nie są spełnione kryteria IBS.
(źródło zdjęcia: Meds Safety)
Błonnik pokarmowy odgrywa ważną rolę w traktowaniu zaparć.
Faktycznie u niektórych osób zwiększenie ilości błonnika może przynieść znaczącą poprawę. Z drugiej strony, inne osoby zareagują zupełnie odwrotnie i zaparcia przybiorą na sile.
Czasem może okazać się, że zmniejszenie ilości błonnika ogółem poprawi perystaltykę jelit i unormuje wypróżnienia
W swojej pracy zauważam różnorodne zwyczaje żywieniowe. Są osoby, które przy dziennej podaży błonnika na poziomie 10-15 g nie mają absolutnie żadnych problemów z regularnym wypróżnieniem. Są też osoby zjadające błonnik w ilości 55-70 g, u których zauważymy książkowe cechy 💩.
Skrajności w podaży błonnika nie są dobre i próby sformułowania zalecanego dziennego spożycia dla osób dorosłych w różnych krajach na poziomie 18-38 g/ dobę to pewien punkt odniesienia. Błonnik z rozróżnieniem frakcji był, jest i będzie ważnym składnikiem dla zdrowia metabolicznego, zdrowia jelit i nie tylko.
Zauważcie, że nawet dla zdrowej populacji istnieje przedział dziennej podaży i określa się to jako próbę sformułowania zalecenia, a nie zalecenie. Możecie się zatem domyślić, jak różnorodnie będzie wyglądała podaż błonnika u osób z jednostkami chorobowymi.
Ostatecznie każda osoba ma pewną “tolerancję” ilości spożywanego błonnika i wobec tego nie ma jednej metody niwelowania zaparć. Jeśli do tego “dołożymy” zaburzenia i choroby przewodu pokarmowego typu IBS, SIBO, refluks, choroby zapalne jelit, wrzody, to może się okazać, że manipulowanie ilością spożywanego błonnika jest jednym z WIELU elementów, o które trzeba się zatroszczyć, by zniknęły zaparcia. w zasadzie dotyczy to też osób zdrowych. Błonnik to nie wszystko w kontekście zaparć.
To tylko element.
Według definicji biegunka oznacza “oddawanie co najmniej 3 luźnych lub wodnistych stolców na dobę. W zależności od czasu trwania dzieli się je na ostre (≤ 14 dni), przetrwałe (14–30 dni) i przewlekłe (> 30 dni)” [1].
(źródło zdjęcia: Greatist.com)
To oznacza, że prawidłowa konsystencja stolca i wystąpienie 3 stolców w ciągu dnia nie jest biegunką. Dlaczego o tym pisze? Bo często jest to źle kojarzone i w dniu, gdy np. spożywamy dużo owoców, warzyw, czy generalnie dużo pokarmu może wystąpić tyle wypróżnień i nie musi to oznaczać biegunki.
Większość z nas przynajmniej raz w życiu doświadczyło biegunki i doskonale wie, jak się wtedy czuje. Biegunka należy również do jednego z głównych powodów zwolnienia lekarskiego z pracy.
Przyczyn biegunek może być naprawdę wiele.
Częste przyczyny to:
➡️ zespół jelita nadwrażliwego (głównie typ mieszany lub biegunkowy lub poinfekcyjny),
➡️ SIBO,
➡️ leki – ponad 700 leków może wywołać biegunkę!
➡️ choroba Leśniowskiego-Crohna,
➡️ wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
➡️ mikroskopowe zapalenie jelita grubego,
➡️ celiakia,
➡️ przewlekłe zapalenie trzustki,
➡️ nietolerancja laktozy,
➡️ zespół złego wchłaniania,
➡️ biegunka po usunięcia woreczka zółciowego,
➡️ infekcje – biegunkę może powodować Clostridium difficile, Vibrio cholerae, Salmonella, Shigella, Entamoeba histolytica, E. Coli, Giardia, Cryptosporidium, Tropheryma whipplei, Cyclospora cayetanensis.
Bez względu na przyczynę biegunki podstawą postępowania jest nawadnianie, a znaczne odwodnienie często wymaga podania nawodnienia dożylnie.
Oprócz tego, w zależności od przyczyny stosuje się leki zwalniające motorykę jelit (np. loperamid), leki antysekrecyjne, diosmektyt, węgiel aktywowany, antybiotyki, probiotyki, szczepienia (głównie u niemowląt).
Wskazana jest również dieta lekkostrawna ograniczająca błonnik i w zależności od przyczyny dostosowuje się podaż produktów do sytuacji klinicznej pacjenta.
Pamiętajcie jednak, że zawsze, ale to zawsze właściwe nawodnienie jest pierwszym działaniem w 💩.
[1] Wasielica-Berger J., Ostra biegunka, Gastroenterologia Kliniczna 2018, tom 10, nr 1: 14–22
[2] Descoteaux-Friday GJ, Shrimanker I. Chronic Diarrhea. [Updated 2021 Aug 11
Jeśli zdarzyło Ci się kiedyś zaspać do pracy, uczelni, to przypomnij sobie, co wtedy robisz. Najpewniej robisz to, co najważniejsze, co najpotrzebniejsze, czasem niedokładnie, byle tylko dotrzeć na czas bez lub z jak najmniejszym spóźnieniem.
(Źródło grafiki: rootusa.com)
Prawdopodobnie szef i wykładowca Ci wtedy wybaczyli.
Jeśli zdarzyło Ci się jeść np. śniadanie na szybko, to przypomnij sobie jak to robiłaś/eś – prawodopodobnie – duże kęsy, kilka razy pożute kawałki, często jeszcze za gorące, byle tylko szybko dostarczyć jakąkolwiek energię i potem gonić cały dzień i próbować odzyskać i nadrobić czas.
I wiesz co?
Prawdopodobnie jelita, albo i wcześniej i wyżej – żołądek Ci tego nie wybaczyły.
➡️Odbijanie i palenie w przełyku po posiłku?
➡️Uczucie przyspieszonego bicia serca?
➡️Wzdęcie, ból brzucha, nagła potrzeba skorzystania z toalety?
Znajome?
No dzień dobry – tak często kończy się szybkie, niedokładne jedzenie.
Jeśli do tego dołożysz STRES i NIEDOSPANIE – nie licz, że jelita będą spokojne. Będą tak samo “zestresowane” jak Ty.
Dbaj o to.
Znajdź czas na jedzenie i przeżuwaj je dokładnie.
To ważne.
Osoby z zespołem jelita nadwrażliwego często unikają spotykania się z innymi, sytuacji, kiedy trzeba przebywać w towarzystwie wielu osób, nie tylko nieznajomych. Takie osoby martwią się o to, czy znajdą w pobliżu toaletę w razie potrzeby albo jak zareagują na posiłki zjedzone w danym miejscu i czy zaraz jelita nie przejmą kontroli nad ich życiem.
(źródło zdjęcia: healthblog.uofmhealth.org/).
ALE to nie wszystko i tutaj wkracza, jak w wielu sprawach związanych z IBS – PSYCHIKA.
Samo przebywanie w innym miejscu, niż cieplutki, komfortowy dom u niektórych osób wywołuje objawy IBS pomimo jedzenia tych samych posiłków, przy zachowaniu tej samej higieny posiłków.
Pogorszenie objawów IBS w danym momencie może wynikać z:
➡️ lęku przed kontaktami z ludźmi,
➡️ stresu związanego z tym, że ktoś obcy zada nam jakieś pytanie i będziemy musieli na nie odpowiedzieć,
➡️ tego, że ktoś obcy lub koleżanka/kolega z pracy, szef zwróci na nas uwagę,
➡️ martwienia się tym, jak wyglądamy,
➡️ niskiego poczucia wartości,
➡️ poczucie niezrozumienia ze strony innych,
➡️ uczucia zestresowania przebywając w tłumie,
➡️ i wielu, wielu innych sytuacji.
To też może działać w drugą stronę, a dokładniej IBS może wywoływać to, co powyżej 👩🏫.
Pamiętacie, jak pisałam, że u wiele osób z IBS diagnozuje się zaburzenia psychiczne? Wiele osób niestety również pomimo diagnozy wypiera taką możliwość i nie chce się z tym pogodzić.
Często wprowadzanie u takich osób jakichkolwiek zmian w żywieniu i suplementacji NICZEGO nie zmieni i nie pomoże.
Potrzebna jest praca nad psychiką.
Nie wstydź się prosić o pomoc. To nic nienaturalnego!
Można nad tym pracować.
Wiedz, że często praca nad psychiką jest najważniejszym elementem leczenia IBS 😉